Nhà từ đường là một trong những công trình kiến trúc cổ, mang yếu tố tâm linh được lưu giữ đến tận ngày nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết được ý nghĩa đặc biệt của việc xây dựng công trình kiến trúc này. Bài viết sau đây sẽ cung cấp các thông tin hữu ích về công trình này.
Nhà từ đường là gì?
Nhà từ đường hay có tên gọi khác là nhà thờ họ, là công trình mang tính tâm linh. Nơi đây được sử dụng để thờ cúng tổ tiên trong một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng của cha). Từ đường thường xuất hiện phổ biến ở các khu vực đồng bằng, trung du Bắc Bộ và Trung Bộ.
Các đặc điểm chung của nhà thờ họ ở Việt Nam
Nếu như trước đây, các công trình nhà thờ đường được thiết kế và xây dựng theo lối kiến trúc đơn giản và thô sơ thì hiện nay, những công trình này được cải tiến, cách điệu, trở nên chắc chắn, vững trãi hơn. Việc thay đổi này nhằm đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của thời đại nhưng vẫn giữ những nét đẹp truyền thống vốn có. Về cơ bản từ đường vẫn có những đặc điểm chung như sau:
Vị trí tọa lạc của nhà thờ họ
Từ đường thường được xây dựng ở vị trí yên tĩnh, cao ráo và thoáng mát trong khuôn viên nhà chung của dòng họ, tránh những nơi ồn ào, ô uế.
Kiến trúc từ đường
So với các kiểu công trình khác, thì thiết kế kiến trúc công trình này có những đặc điểm gì nổi bật như sau:
- Mái nhà: Mái từ đường thường có các kiểu thiết kế là 2 mái, 4 mái hoặc 8 mái. Thiết kế 2 mái sẽ có đôi chút khác biệt so với thiết kế 4 và 8 mái. Việc lựa chọn thiết kế mái nhà sẽ tùy thuộc vào từng yêu cầu và hoàn cảnh của gia chủ mà chọn cho phù hợp.
- Cổng từ đường: Phần lớn các công trình nhà thờ gia tiên thường có cổng giống như cổng chùa, gọi là cổng tam quan. Cổng nhà thờ có mái đỏ, uốn cong như lưỡi đao rất uy nghiêm. Ngoài ra, hình ảnh rồng cưỡi mây được cách điệu ở góc mái nhà thờ mang lại vẻ đẹp độc đáo, trang trọng cho công trình từ đường.
- Cửa bức bàn: Cửa từ đường thường được thiết kế 2 cánh mở ra mở vào được, đảm bảo vấn đề phong thủy là có hậu vận, thể hiện nếp sống của người Việt là có trước có sau. Chất liệu cửa từ đường là cửa gỗ thịt được chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc hoa sen mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
- Sân từ đường: Với các công trình nhà thờ đường bắt buộc phải có khoảng sân trước cửa. Theo phong thủy, việc thiết kế như vậy là nhằm thể hiện vấn đề tâm linh, thế hệ trước làm gương cho thế hệ sau, đời đời nối tiếp. Diện tích sân trước thường bằng ⅓ diện tích nhà thờ, kích thước vuông vắn, lát gạch đỏ, tạo không gian cổ kính.
Ý nghĩa của nhà từ đường, nhà thờ họ đối với người Việt Nam
Theo một số thống kê cho biết, hiện nay ở Việt Nam có khoảng hơn 700 dòng họ. Mỗi dòng họ đều sẽ có nét đẹp riêng về truyền thống, nề nếp gia phong. Việc thiết kế từ đường cũng là một phần giúp thể hiện truyền thống tốt đẹp của dòng họ.
Nhà thờ họ không chỉ là nơi thờ cúng tổ tiên đơn thuần. Mà nơi đây còn là một không gian để con cháu, những thế hệ đời sau tưởng niệm, ghi nhớ, biết ơn. Dù có đi đâu thì con cháu vẫn luôn nhớ đến nơi mình được sinh ra, gốc rễ của mình.
Thông qua những di vật của tổ tiên hay cuốn gia phả, con cháu sẽ biết rõ hơn về nguồn gốc của mình. Học tập, noi gương những thế hệ đi trước, phấn đấu, cố gắng nhiều hơn. Từ đó có thể đạt được những thành tích tốt, làm rạng danh gia đình, dòng họ.
Lưu ý khi thiết kế kiến trúc nhà từ đường
Để xây dựng một công trình từ đường gia tộc đẹp, trang trọng, gia chủ hãy lưu ý đến một số vấn đề sau đây:
Xác định rõ mục đích sử dụng
Từ đường thường được xây dựng theo 2 mục đích chính đó là làm nơi thờ cúng hoặc kết hợp thờ cúng và làm nơi ăn ở. Tùy mục đích sẽ có hình thức thiết kế và kích thước nhà thờ khác nhau.
Lựa chọn chất liệu xây dựng
Từ đường là một công trình mang yếu tố tâm linh, là nơi thờ cúng, cũng là bộ mặt của dòng họ. Chính vì vậy, những vật liệu để xây dựng phải đảm bảo về chất lượng, chắc chắn, có độ bền cao và thẩm mỹ.
Dự toán kinh phí xây dựng
Vì đây là công trình có sự tham gia và đóng góp chung của cả dòng họ nên cần minh bạch, rạch ròi các khoản chi phí ngay từ đầu. Căn cứ vào kinh phí sẵn có, gia chủ có thể lựa chọn được quy mô, thiết kế cũng như nội thất phù hợp để trang trí từ đường. Dự toán kinh phí kỹ lưỡng để hạn chế trường hợp phát sinh.
Các mẫu thiết kế nhà từ đường tư gia đẹp, trang nghiêm
Dưới đây là một số mẫu thiết kế kiến trúc nhà thờ từ đường đẹp, chuẩn truyền thống được ưa chuộng hiện nay, mời quý vị tham khảo:
Mẫu nhà từ đường tư gia có hậu cung
Mẫu nhà từ đường tư gia có sân vườn thoáng mát
Mẫu nhà thờ tư gia nhỏ kết hợp nhà ngang hiện đại
Mẫu nhà từ đường 3 gian 2 dĩ đẹp
Mẫu nhà từ đường 3 gian đẹp trong khuôn viên biệt thự sân vườn
Trên đây là một số chia sẻ về từ đường và những thông tin hữu ích liên quan. Hy vọng rằng nội dung bài viết này có thể giúp gia chủ hiểu thêm về nhà từ đường và chọn được mẫu thiết kế nhà thờ họ đẹp.
Thông tin về kiến trúc Phúc Lộc
Hotline: 0936.247.222
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp